Bijna dagelijks ontvangt de MOA vragen van aangesloten partners. Het beantwoorden van de vragen gebeurt door experts van binnen en buiten de MOA. Dit keer de vraag: 'Mogen gemeenten telefoonnummers verstrekken aan een onderzoekbureau zonder dat de eigenaren van die telefoonnummers/personen daar toestemming voor hebben gegeven?'

Gemeenten zijn wettelijk verplicht om hun cliënten in het kader van de Wmo en de Jeugdwet te bevragen over de toegankelijkheid, de kwaliteit en het effect van de hulp of ondersteuning. Daarnaast bestaat er bij veel gemeenten behoefte aan aanvullende informatie van bewoners. Vaak wordt die info via een telefonisch onderzoek uitgevraagd.

Vraag

Mogen gemeenten telefoonnummers verstrekken aan een onderzoekbureau zonder dat de eigenaren van die telefoonnummers/personen daar toestemming voor hebben gegeven?

Antwoord

In dit kader spelen zowel de Avg als de Telecommunicatiewet een rol.

Avg

Statistisch-, markt-, en verkiezingsonderzoek wordt in de Avg geregeld in artikel 89 Avg, overweging 162 Avg en in artikel 5 lid 1 onder b Avg (per definitie verenigbaar gebruik).
De gemeente zal een grondslag moeten hebben om persoonsgegevens te mogen verwerken, zoals het uitvoeren van een wettelijke taak. Op basis van die grondslag kunnen persoonsgegevens worden verwerkt voor statistisch-, markt-, en verkiezingsonderzoek. Maar mogen de persoonsgegevens die voor een bepaalde doeleinden worden verzameld ook worden gebruikt voor statistisch-, markt-, en verkiezingsonderzoek. Normaliter zou de doelbinding voorkomen dat persoonsgegevens niet voor onverenigbare doeleinden worden verwerkt, dat zijn de doeleinden waarvoor de persoonsgegevens zijn verzameld. Echter artikel 5 lid 1 onder b Avg stelt dat het verwerken van persoonsgegevens voor statistisch-, markt-, en verkiezingsonderzoek niet als onverenigbaar dient te worden beschouwd met de oorspronkelijke doeleinden. Gemeenten hebben dus een grondslag om persoonsgegevens te verwerken en voor het onderzoek mogen persoonsgegevens worden gebruikt voor welk doel deze dan ook zijn verzameld.

Telecommunicatiewet

Het type onderzoek dat voor de gemeente zal worden uitgevoerd zal vallen in de klasse statistisch-, markt-, en verkiezingsonderzoek. Het belangrijkst is dat de rapportage of iedere rapportage anoniem is.
Op 1 juli 2021 zal de Telecommunicatiewet wijzigen waardoor het bellen voor commerciële doeleinden van natuurlijke personen afhankelijk wordt gemaakt van toestemming van die natuurlijke persoon. De vraag is of voor statistisch-, markt-, en verkiezingsonderzoek deze toestemming ook vereist is. De Tweede Kamer fractie van de ChristenUnie heeft op verzoek van de MOA onderstaande vraag aan de minister gesteld en daar het onderstaande antwoord op gekregen:

Het bellen van natuurlijke personen voor statistisch-, markt-, en verkiezingsonderzoek is onder de Telecommunicatiewet toegestaan. Voor het bellen is er geen wettelijke verplichting om toestemming te vragen aan de natuurlijke persoon.
Wel is er een Onderzoekfilter.nl dat dient te worden geraadpleegd voordat vooraf onaangekondigde spraak telefoongesprekken worden uitgevoerd. Wordt het telefoongesprek voor statistisch-, markt-, en verkiezingsonderzoek van tevoren aangekondigd dan is er geen verplichting om Onderzoekfilter.nl te raadplegen. Het onderzoekfilter is onderdeel van de zelfregulering in de statistisch-, markt-, en verkiezingsonderzoek branche.